Thước Lỗ Ban là thước được sử dụng để đo đạc trong xây dựng Dương Trạch (nhà cửa) và Âm Trạch (mộ phần), trên thước Lỗ Ban có chia kích tấc bình thường ứng với các cung tốt, xấu tương ứng trong thước Lỗ Ban giúp người dùng biết kích thước đẹp (ứng vào cung đỏ) nên dùng khi nào, kích thước xấu (ứng vào cung đen) và tại sao phải tránh.

Thước Lỗ Ban là thước được lấy theo tên riêng "Lỗ Ban" người được xem là ông tổ của nghề mộc và nghề xây dựng của nước Lỗ sống vào thời Xuân Thu (770-476 Trước Công Nguyên). Tên ông là Ban, họ là Công Thâu (hay cũng được đọc là Công Du). Lỗ Ban còn có nghĩa là “ông Ban người nước Lỗ”.

Trên tuốt tuột các loại Thước Lỗ Ban đều có nguyên lý giống nhau là: Thước được phân chia thành các Cung lớn (tốt hoặc xấu), trong mỗi Cung lớn này lại chia thành các cung nhỏ diễn tả chi tiết tốt hoặc xấu về việc gì. Màu đỏ trên thước Lỗ ban biểu lộ cho các cung tốt nên dùng, màu đen biểu đạt cho các cung xấu nên tránh.

Thước Lỗ Ban ngày nay được áp dụng rộng rãi trong kiến trúc xây dựng và nội thất, là yếu tố được coi là một phần của khoa học phong thủy. kích tấc hợp phong thủy là vấn đề được quan tâm thứ 3 trong các vấn đề về phong thủy, chỉ sau hai nguyên tố Nhất vị, Nhị Hướng.

Vài loại Thước Lỗ Ban đang bán trên thị trường dạng thước cuộn bằng sắt
Vài mẫu Thước Lỗ Ban đang bán trên thị trường dạng thước cuộn, thước rút bằng sắt

Với rất nhiều người chắc hẳn còn rất xa lạ với thước Lỗ Ban, chính bởi vậy mà việc dùng nó cũng xa lạ như vậy. Mọi người thường nghĩ rằng chỉ những thầy về địa lý, các kiến trúc sư thì mới cần biết cách dùng loại thước này. Tuy nhiên biết sử dụng loại thước này cũng mang lại nhiều lợi ích cho mọi người đặc biệt là khi tu sửa các đồ dùng như tủ, ghế bình thường.

Có nhiều loại thước Lỗ Ban ứng với nó là kích tấc khác nhau để đo trong những trường hợp cụ thể. Còn đối với các khối xây dựng, bệ, bậc có kích tấc to hơn thì sử dụng thước lỗ ban 42,9cm để đo phủ bì.

Đối với những khoảng cách lớn hơn như giữa các tầng, giếng trời, cửa thì dùng thước lỗ ban 52,5cm để đo thông thủy. Đối với những khung cửa không có cánh thì cũng cần sử dụng thước lỗ ban để đo phần sơ sinh. Còn với các loại cửa vòm thì chiều cao được tính đến phần đỉnh vòm.

Những cửa có phần lật hoặc nhất quyết bên trên thì kích tấc phong thủy chỉ được tính với phần khung có cánh mở được bên dưới. Với cách tính này sẽ bảo đảm được ý đồ thâm mỹ của gia chủ mong muốn.

Từ xa xưa tiên sư cha ta đã đặt vấn đề làm nhà là quan yếu. Đặc biệt với cha ông ta trước kia những việc quan trọng như vậy thường không để xảy ra bất kỳ sơ xuất gì dù chỉ là những điều nhỏ nhất như thì giờ đào móng hay lắp đặt cửa ra vào.

hết thảy kích tấc nhà ở theo phong thủy phải được hợp phong thủy, phải được các thầy phong thủy xem xét kỹ lưỡng. Như vậy các bạn có thể thấy được tầm quan yếu của việc này với mỗi ngôi nhà.

Đối với việc xây dựng nhà, làm cửa hay sửa sang các món vật dụng của gia đình không thể tùy tiện mà sử dụng các kích tấc để áp đặt vào thực hiện được. Cần phải có sự xác định kỹ lưỡng về các số đo được đo bằng những dụ cụ đáng tin tưởng như thước lô ban.